آشیق علعسگر – Aşıq ələsgər
او بیر سیرا گؤرکملی آشیقلاردان درس آلمیش، اؤزوندن سونرا گلن آشیقلارا قووتلی تأثیر گؤستر میشدیر. دئمک اولار کی، آشیق یارادیجیلیغینین بوتون ساحهلرینه موراجیعت ائتمیش و آذربایجان ادبیاتیندا بویوک ایز بوراخمیشدیر. {دوداقدیمز، موخممس، قیفیل بند، تجنیس، جیغالی تجنیز، گرایلی، دیوانی و...} بو کیمی شعر نؤولری آشیق علسگر یارادیجیلیغیندا اؤزونو بلکه ده ان گؤزل شکیلده بیروزه وئرمکدهدیر. گؤرکملی آذربایجان شاعری صمد وورغون اؤز چیخیشلارینین بیرینده بئله دئمیشدیر :"هانسی مؤوضویا ال آتیرام، هانسی داشی قالدیرام آلتیندا دده علسگر دن بیر نیشانه گؤرورم".دؤورونون ساوادلی شخصلریندن بیری اولان آشیق علسگر بیر چوخ دونیا علملری ایله یاناشی ایسلامی دا ، دریندن بیلن بیریسی کیمی آد قویموش و بو ساحهیه اؤز یارادیجیلیغیندا گئنیش یئر وئرمیشدیر. علعسگر خومسونن زکاتین وئرهعملین ملک لر یازا دفترههر یانی ایستسه، باخاندا گؤرهطریقطت له بو سئودالی گئرکدیر. یارادیجیلیغیندا نصیحت آمیز شعرلره گئنیش یئر وئرن آشیق علعسگر خالق طرفیندن سئویب سئویلمیش و ائل آغساققالینا چئوریلمیشدیر.او، ایلک شعرلرینی ده یئنییئتمهلیک چاغلاریندا آشیقلارین خالق صنعتکارلارینین تأثیری ایله سؤیلهمیشدیر. صحنهبانیدان آیریلاندان سونرا ایسه ایلهامی داها دا جوشوب چاغلامیش،چالیب اوخوماغا، سؤز دئمهیه مئیلی چوخالمیشدیر. بو زامان آتاسی اونو قیزیل ونگلی آشیق علی نین یانینا آپارمیش، علعسگر آشیق علی نین شاگیردی اولموشدور.بیر مؤدت اوستاد یانیندا شاگیردلیک ائدن علعسگر آشیقلیق صنعتینین سیرلری ایله برابر، ادب و معرفت قایدالارینی دا اؤیرنمیشدیر. آشیق علی اونو تامام حاضرلایاندان سونرا بیر توی مجلیسینده علعسگرله دئییشمیش و شاگیردی نین شؤهرتینی قالدیرماق، اونو ائل ایچینده اوجالتماق مقصدیله اؤزونو قصداً مغلوب ائده رک سازینی قالیب طرفه علعسگره تسلیم ائتمک ایستهمیشدیر. علعسگر ایسه بؤیوک تواضعکارلیق حیسسی ایله اوستادینین قارشیسیندا باش اییب، اونا اؤز ائحتیرامینی بو سؤزلرله ایفاده ائتمیشدیر: بیر شاگیرد کی، اوستادینا کم باخااونون گؤزلرینه قان دامار، دامار. شاگیردلیک دؤورونو باشا ووردوقدان سونرا علعسگر اول جه گؤیچهده آشیقلیق ائتمیش، آغیر توی مجلیسلری آپارمیشدیر. تئزلیکله اونون شؤهرتی قونشو ماحاللارا یاییلمیش، علعسگر گؤزل بیر صنعتکار کیمی ایروان، ناخچیوان، قازاخ، قاراباغ و جاوانشیر ائللرینه، گنجهیه، کلبهجره چاغریلمیش، هر یئرده اؤزونون یوکسک معریفتی، ادبی، گؤزل سسی، بنزرسیز ایفاسی ایله مجلیسدهکیلری حیران قویموشدور. آشیق علعسگر ین سسی، نفهسی، معنوی - اخلاقی زنگینلیگی کیمی ظاهری گؤرکمی ده آشیقلیق صنعتی اوچون بیچیلمیشدی. معاصرلرینین دئدیگینه گؤره او، اوجابوی، ائنلی کؤرک، بدنجه ساغلام، قوووتلی ایمیش. قارا گؤزلری، قالین چاتما قاشلاری، دولو صیفتی. اینینه اوزون اتکلی آرخالیق، اوستوندن چوخا، آیاغینا مست گئیر، باشینا بوخارا پاپاق قویارمیش. باشینی تمیز قیرخدیریب ساققال ساخلارمیش. سازی سول الی ایله چالار، ساغ الینی پردهلر اوزرینده گزدیرر، زیل نازیک سسی ایله چوخ شیرین و ملاحتلی اوخویارمیش. بو کئیفیتلر اونو آذربایجانین هر یئرینده شؤهرتلندیرمیش، اوستاد بیر صنعتکار کیمی مشهورلاشمیشدیر. تئزلیکله آشقین اطرافینا چوخلو شاگیردلر توپلاشمیش، علعسگر اونلارا آشیقلیق صنعتینین سیرلرینی باشا سالمیش، ساز توتوب سؤز دئمگی اؤیرتمیشدیر.بو آشیقلارین چوخو سونرالار گؤرکملی صنعتکار کیمی تانینیب مشهور لاشمیشلار. اوستاد اؤزو شعرلرینین بیرینده چوخلو شاگیردلر یئتیشدیرمهسینی خاتیرلایاراق ایفتیخارلا دئییردی: آدیم علعسگر دی، مردی- مردانا اون ایکی شاگیردیم ایشلر هر یانا. حیات کئشمکئشلری : ایلک محبتی داشا دیَندن سونرا اوزون مدت "صحنهبانو"نو اونودا بیلمهین علعسگر 40 یاشینا قه در سوبای قالمیش، سونرا کلبهجرین یانشاق کندیندن "آناخانیم" آدلی بیر قیزلا ائولنمیشدیر. او، گؤزل بیر عائله باشچیسی اولموش، همیشه اوشاقلارینین مادی اقتصادی قایغیلارینی چکمیشدیر. اؤولادلارینین نازی ایله اوینایان آشیق، عینی زاماندا، اؤز امک سئورلیگی، ایش- گوجو ایله اونلارا نومونه گؤسترمیشدیر. آشیقی گؤرنلرین دئدیگینه گؤره، او، زحمتی سئون، عومرونون آخیرینا قدر الینی ایشدن چکمهین بیر آدام ایمیش. یاز- یای آیلاریندا اکینچیلیکله، قیشدا ایسه آشیقلیقلا مشغول اولارمیش. لاپ قوجا یاشلاریندا اکین اکر، یئر شوملایار، تاخیل و اوت بیچینینه گئدر، خیرمان ایشلری گؤررمیش.اونون الیندن دَییرمان سازلاماق، ائو تیکمک ایشلری ده گلیرمیش.
عاشیق علسگردن بیر قوشما
قوشمانین آدی : دوشدو
چرشنبه گونونده، چشمه باشیندا
گؤزلریم آلاگؤز جانانا دوشدو.
آتدی موٍژگان اوخون، کئچدی سینه مدن
قاداسی، بالاسی جانیما دوشدو.
ایشارت ائیله دیم، دردیمی بیلدی
هم چوخ گؤزل ایدی، هم اهل یدیلدی
باشینی بولادی، گؤزوندن گولدو.
گولنده قاداسی قانیما دوشدو.
علسگرم هر علمدن حالییام
دئدیم سن طبیبسن, من یارالییام.
دئدی نیشانلییام، اؤزگه مالییام
سیندی قول- قانادیم یانیما دوشدو.
کانال تلی سازوباغلاما تلگرامدا https://telegram.me/sazbaglama
گلسین
گئدین دئیین او گلینه
اؤلورم یانیما گلسین
گلسه شفا تاپار جانیم
باتماسین قانیما گلسین
دریالاردا اولار بالیق
مطلبیمی وئرسین خالیق
چیت تومان اطلس آرخالیق
یار گئیسین یانیما گلسین
دریالارین آداسی وار
علسگرین صداسی وار
مردین نه کی قاداسی وار
نامردین جانینا گلسین.
علسگر گؤیچه لی
کانال تلی سازوباغلاما تلگرامداhttps://telegram.me/sazbaglama
گئدین دئیین او گلینه
اؤلورم یانیما گلسین
گلسه شفا تاپار جانیم
باتماسین قانیما گلسین
دریالاردا اولار بالیق
مطلبیمی وئرسین خالیق
چیت تومان اطلس آرخالیق
یار گئیسین یانیما گلسین
دریالارین آداسی وار
علسگرین صداسی وار
مردین نه کی قاداسی وار
نامردین جانینا گلسین.
علسگر گؤیچه لی
کانال تلی سازوباغلاما تلگرامداhttps://telegram.me/sazbaglama
یئری
آی بولاق باشینا تله سن گؤزل
عاقلیمی باشیمدان آل یاواش یئری
ترپنر یئریندن داغلارین مهی
سوروشر باشیندان شال یاواش یئری
گزمه یه نه قده ر چیچکلی چول وار
اوتوشن ایللره آیلارا یالوار
لاله یه بنزه ین باغریندا خال وار
دوشمه سین قلبینه خال یاواش یئری
زلیمخان اؤزونو بخته ور ساییر
سنین شهرتینی ائللره یاییر
قارا ساچلاریندان اوشجه تئل آییر
سئودییم هاوانی چال یاواش یئری.
زلیمخان یعقوب
کانال تلی سازوباغلاما درتلگرامhttps://telegram.me/sazbaglama
آردینی اوخو(ادامه مطلب)
آی بولاق باشینا تله سن گؤزل
عاقلیمی باشیمدان آل یاواش یئری
ترپنر یئریندن داغلارین مهی
سوروشر باشیندان شال یاواش یئری
گزمه یه نه قده ر چیچکلی چول وار
اوتوشن ایللره آیلارا یالوار
لاله یه بنزه ین باغریندا خال وار
دوشمه سین قلبینه خال یاواش یئری
زلیمخان اؤزونو بخته ور ساییر
سنین شهرتینی ائللره یاییر
قارا ساچلاریندان اوشجه تئل آییر
سئودییم هاوانی چال یاواش یئری.
زلیمخان یعقوب
کانال تلی سازوباغلاما درتلگرامhttps://telegram.me/sazbaglama
آردینی اوخو(ادامه مطلب)
آشێق امراه
چوْخ اۇستادلار گؤردۆ گؤزۆم
امراه بیر گلدی، بیر گئتدی
تئللی سازین مئدانیندا
امراه شیر گلدی، شیر گئتدی
گاه قێش اوْلدۇ، گاه یاز اوْلدۇ
هم نئی اوْلدۇ، هم ساز اوْلدۇ
طبعی داشقێن آراز اوْلدۇ
امراه کور* گلدی، کور گئتدی
پرده-پرده، خانا-خانا
هوْپدۇ روحا کئچدی جانا
اۇجاق اوْلدۇ یانا-یانا
امراه پیر گلدی، پیر گئتدی
باشێمێزا گلدی نهلر
آی زلیم خان قالدێق ملهر
آچێلدێ چوْخ معجزهلر
امراه سیر گلدی، سیر گئتدی
تلی سازوباغلاما کانالیsazbaglama@
آزافلینین اوستادی آزافلی یا بیر شعر یازما تکلیف ائدیر.نیسه بونون اوستوندن چوخ کئچیر.بیرگون آزافلی گئدیر بوستانا سو گئتیرمه یه،گؤرور آرخین کناریندا بیر قوجا کیشی و بیر قوجا خانیم اوتوروبلار و دانیشیللار.سن دئمه کیشی نین آروادی و آروادین اری رحمته گئدیب.آرواد کیشی یه دئییر بس ائوین ییخیلماسین نیه جاوانلیقدا منی آلمادین کی؟ایندی بیر بیریمیزه دایاق اولاردیق،.کیشی ده قاییدیر کی او زامان سنی ایسته دیم.آتا آنان وئرمه دیلر.آرواد دئییر بئله شئی اولماز منیم خبریم یوخدو.کیشی دئییر گؤردوم سنی وئرن دئییللر گلدیم قاپینیزا سنی قاچیردام،پنجره دن سنی سسله ینده ،سن دئمه او قارا ایتینیز آچیق ایمیش ،جومدو اوستومه،هله ده ایزی آیاغیمدا قالیر اینانمیرسان سا گؤستریم.بئله دئینده آزافلی دئییر عمی!عمی!او محبت ایزینی یاخشی گؤستر قوی منده باخیم،اوندا آرواد قاییدیر کی بی آبرو اولدوق!آزافلی دئییر قورخمایین من کیمسه یه بو احوالاتی دانیشمایاجام، بیر مدت دیر استادیم منه بیر شعر تکلیف ائدیب،بو شعرین یازیب یارانماسینا سیز سبب اولدوز.
و او شعر ده بو ایمیش:
وعده سینده
باشینا دولانیم آ مهربانیم
قولونو بوینوما سال وعده سینده
سن اولاسان قاری،من اوللام قوجا
قوی امیم لبلرین بال وعده سینده
دونیانین لذتی کئفدی داماقدی
کیم گؤره گؤرمه یه او بخته باخدی
سورگینه دؤرانین جوانلیق واخدی
آغلاما قددینین دال وعده سینده
بیر جانین وار بیرگون اجل آلاجاق
اوستوندن کروان لار یوللار سالاجاق
دونیا کیمدن قالیب کیمه قالاجاق
دولان گز جانینین حال وعده سینده
آزافلی قایدادیر یارانان کؤچور
انسانلار رمی دیر عزرائیل بیچیر
تاریخلر دولانیر عؤمور گون کئچیر
دونیادان پایینی آل وعده سینده.
sazbaglama@ کانال تلی سازوباغلاما
آردینی اوخو(ادامه مطلب)
و او شعر ده بو ایمیش:
وعده سینده
باشینا دولانیم آ مهربانیم
قولونو بوینوما سال وعده سینده
سن اولاسان قاری،من اوللام قوجا
قوی امیم لبلرین بال وعده سینده
دونیانین لذتی کئفدی داماقدی
کیم گؤره گؤرمه یه او بخته باخدی
سورگینه دؤرانین جوانلیق واخدی
آغلاما قددینین دال وعده سینده
بیر جانین وار بیرگون اجل آلاجاق
اوستوندن کروان لار یوللار سالاجاق
دونیا کیمدن قالیب کیمه قالاجاق
دولان گز جانینین حال وعده سینده
آزافلی قایدادیر یارانان کؤچور
انسانلار رمی دیر عزرائیل بیچیر
تاریخلر دولانیر عؤمور گون کئچیر
دونیادان پایینی آل وعده سینده.
sazbaglama@ کانال تلی سازوباغلاما
آردینی اوخو(ادامه مطلب)
گئدن لری آندا وئریب یولوندان
ساخلاییرام،یاتمیرام کی گئجه لر
دوز آلتمیش مین گؤز گؤز اولان یارامی
باغلاییرام یاتمیرام کی گئجه لر
یورد یووامیز ویران اولوب تالانیب
بولاغلارین نغمه سیده بولانیب
آددیم آددیم او داغلاری دولانیب
یوخلاییرام،یاتمیرام کی گئجه لر
چوخ یانمیشام اولمامیشام بئله من
درد چکمه یه یارانمیشام ائله م
گاه دؤنورم آشیب داشان سئله من
چاغلاییرام یاتمیرام کی گئجه لر
طالعیمیز دردیمیزی قودوردوب
وطن دردی شجاعتی اوتوردوب
بالالاری گوله گوله یاتیردیب
آغلاییرام یاتمیرام کی گئجه لر.
گولاره آزافلی شجاعتین بو شعرینه بیر جاواب یازیب،اؤز دئدیگی کیمی قاطاردا یازیب بو شعری:
آی شجاعت دؤزنمیرم بو درده
آغلاییرام یاتمیرام کی گئجه لر
داغلار اوستن داغ داغ اولان سینه می
داغلاییرام یاتمیرام کی گئجه لر
اینام آدلی دونیام وار ایدی تالانیب
یارالاریم گؤز گؤز اولوب سولانیب
حاق گزیرم بو دونیانی دولانیب
یوخلاییرام یاتمیرام کی گئجه لر
تنها قالیب گئجه لری یاتمییب
آرزوسونا ایسته یینه چاتمییب
اومود یئری گومان یئری تاپمییب
آغلاییرام یاتمیرام کی گئجه لر
گولاره یم کؤوره لمیشم دولموشام
یئددی یولون آیریجیندا قالمیشام
قیصاصیمی گؤزلریمدن آلمیشام
آغلاییرام یاتمیرام کی گئجه لر.
https://telegram.me/sazbaglama