آشیق علعسگر – Aşıq ələsgər
او بیر سیرا گؤرکملی آشیقلاردان درس آلمیش، اؤزوندن سونرا گلن آشیقلارا قووتلی تأثیر گؤستر میشدیر. دئمک اولار کی، آشیق یارادیجیلیغی‌نین بوتون ساحه‌‌لرینه موراجیعت ائتمیش و آذربایجان ادبیاتیندا بویوک ایز بوراخمیشدیر. {دوداقدیمز، موخممس، قیفیل بند، تجنیس، جیغالی تجنیز، گرایلی، دیوانی و...} بو کیمی شعر نؤولری آشیق علسگر یارادیجیلیغیندا اؤزونو بلکه ده ان گؤزل شکیلده بیروزه وئرمکده‌دیر. گؤرکملی آذربایجان شاعری صمد وورغون اؤز چیخیشلاری‌نین بیرینده بئله دئمیشدیر :"هانسی مؤوضویا ال آتیرام، هانسی داشی قالدیرام آلتیندا دده علسگر دن بیر نیشانه گؤرورم".دؤورونون ساوادلی شخصلریندن بیری اولان آشیق علسگر بیر چوخ دونیا علملری ایله یاناشی ایسلامی دا ، دریندن بیلن بیریسی کیمی آد قویموش و بو ساحه‌‌یه اؤز یارادیجیلیغیندا گئنیش یئر وئرمیشدیر. علعسگر خومسونن زکاتین وئرهعملین ملک لر یازا دفترههر یانی ایستسه، باخاندا گؤرهطریقطت له بو سئودالی گئرکدیر. یارادیجیلیغیندا نصیحت آمیز شعرلره گئنیش یئر وئرن آشیق علعسگر خالق طرفیندن سئویب سئویلمیش و ائل آغساققالینا چئوریلمیشدیر.او، ایلک شعرلرینی ده یئنییئتمه‌لیک چاغلاریندا آشیقلارین خالق صنعتکارلاری‌نین تأثیری ایله سؤیله‌میشدیر. صحنه‌‌بانیدان آیریلاندان سونرا ایسه ایلهامی داها دا جوشوب چاغلامیش،چالیب اوخوماغا، سؤز دئمه‌یه مئیلی چوخالمیشدیر. بو زامان آتاسی اونو قیزیل ونگلی آشیق علی نین یانینا آپارمیش، علعسگر آشیق علی نین شاگیردی اولموشدور.بیر مؤدت اوستاد یانیندا شاگیردلیک ائدن علعسگر آشیقلیق صنعتی‌نین سیرلری ایله برابر، ادب و معرفت قایدالارینی دا اؤیرنمیشدیر. آشیق علی اونو تامام حاضرلایاندان سونرا بیر توی مجلیسینده علعسگرله دئییشمیش و شاگیردی نین شؤهرتینی قالدیرماق، اونو ائل ایچینده اوجالتماق مقصدیله اؤزونو قصداً مغلوب ائده رک سازینی قالیب طرفه علعسگره تسلیم ائتمک ایسته‌میشدیر. علعسگر ایسه بؤیوک تواضعکارلیق حیسسی ایله اوستادی‌نین قارشیسیندا باش اییب، اونا اؤز ائحتیرامینی بو سؤزلرله ایفاده ائتمیشدیر: بیر شاگیرد کی، اوستادینا کم باخااونون گؤزلرینه قان دامار، دامار. شاگیردلیک دؤورونو باشا ووردوقدان سونرا علعسگر اول جه گؤیچه‌ده آشیقلیق ائتمیش، آغیر توی مجلیسلری آپارمیشدیر. تئزلیکله اونون شؤهرتی قونشو ماحاللارا یاییلمیش، علعسگر گؤزل بیر صنعتکار کیمی ایروان، ناخچیوان، قازاخ، قاراباغ و جاوانشیر ائللرینه، گنجه‌یه، کلبه‌جره چاغریلمیش، هر یئرده اؤزونون یوکسک معریفتی، ادبی، گؤزل سسی، بنزرسیز ایفاسی ایله مجلیسده‌کیلری حیران قویموشدور. آشیق علعسگر ین سسی، نفه‌سی، معنوی - اخلاقی زنگینلیگی کیمی ظاهری گؤرکمی ده آشیقلیق صنعتی اوچون بیچیلمیشدی. معاصرلری‌نین دئدیگینه گؤره او، اوجابوی، ائنلی کؤرک، بدنجه ساغلام، قوووتلی ایمیش. قارا گؤزلری، قالین چاتما قاشلاری، دولو صیفتی. اینینه اوزون اتکلی آرخالیق، اوستوندن چوخا، آیاغینا مست گئیر، باشینا بوخارا پاپاق قویارمیش. باشینی تمیز قیرخدیریب ساققال ساخلارمیش. سازی سول الی ایله چالار، ساغ الینی پرده‌لر اوزرینده گزدیرر، زیل نازیک سسی ایله چوخ شیرین و ملاحتلی اوخویارمیش. بو کئیفیتلر اونو آذربایجانین هر یئرینده شؤهرتلندیرمیش، اوستاد بیر صنعتکار کیمی مشهورلاشمیشدیر. تئزلیکله آشقین اطرافینا چوخلو شاگیردلر توپلاشمیش، علعسگر اونلارا آشیقلیق صنعتی‌نین سیرلرینی باشا سالمیش، ساز توتوب سؤز دئمگی اؤیرتمیشدیر.بو آشیقلارین چوخو سونرالار گؤرکملی صنعتکار کیمی تانینیب مشهور لاشمیشلار. اوستاد اؤزو شعرلری‌نین بیرینده چوخلو شاگیردلر یئتیشدیرمه‌سینی خاتیرلایاراق ایفتیخارلا دئییردی: آدیم علعسگر دی، مردی- مردانا اون ایکی شاگیردیم ایشلر هر یانا. حیات کئشمکئشلری : ایلک محبتی داشا دیَندن سونرا اوزون مدت "صحنه‌‌بانو"نو اونودا بیلمه‌ین علعسگر 40 یاشینا قه در سوبای قالمیش، سونرا کلبه‌جرین یانشاق کندیندن "آناخانیم" آدلی بیر قیزلا ائولنمیشدیر. او، گؤزل بیر عائله باشچیسی اولموش، همیشه اوشاقلاری‌نین مادی اقتصادی قایغیلارینی چکمیشدیر. اؤولادلاری‌نین نازی ایله اوینایان آشیق، عینی زاماندا، اؤز امک سئورلیگی، ایش- گوجو ایله اونلارا نومونه گؤسترمیشدیر. آشیقی گؤرنلرین دئدیگینه گؤره، او، زحمتی سئون، عومرونون آخیرینا قدر الینی ایشدن چکمه‌ین بیر آدام ایمیش. یاز- یای آیلاریندا اکینچیلیکله، قیشدا ایسه آشیقلیقلا مشغول اولارمیش. لاپ قوجا یاشلاریندا اکین اکر، یئر شوملایار، تاخیل و اوت بیچی‌نینه گئدر، خیرمان ایشلری گؤررمیش.اونون الیندن دَ‌ییرمان سازلاماق، ائو تیکمک ایشلری ده گلیرمیش.